RECENZJE:
Bardzo ciekawy artykuł Joy Tiz w przekładzie
Marii Janoty, mówiący wiele o predyspozycjach, temperamencie, osobowości
i popędach psów. Dowiesz się, jak rozpoznać charakter szczeniaka i
dlaczego to takie ważne, znajdziesz też parę uwag jak wybierać tresera
dla psa. Serdecznie polecam.
Elementy
Temperamentu
autor: Joy Tiz
tłumaczenie: Maria Janota, www.psiarnia.pl
1. Czym jest temperament?
"Mój pies ma wspaniały temperament"... "poza tym, że nienawidzi obcych." "Właśnie kupiłem doskonałego reproduktora! Ma najlepszy możliwy temperament, doskonały: w ogóle nie ma popędu obrony!" "Oh, nigdy nie hodowałabym psów które mają popęd łupu, one są niebezpieczne!"
Tak, wszystkie powyższe zdania to przekonania autentycznych osób. Wszystkie wygłoszone przez miłośników i hodowców owczarków niemieckich. Ciągle rozmawiamy o tym jak ważny jest temperament. O czym mówimy? Czy chociaż część z nas mówi o tym samym?
Analizując temperament odwołujemy się do zespołu popędów. Temperament jest funkcją genów, jest dziedziczny, nie jest nabywany w procesie rozwoju. Niektóre zachowania można modyfikować w treningu, jednak temperament sam w sobie nigdy się nie zmienia. Na przykład pies 'derwisz' o wysokiej energii nigdy nie nauczy być totalnie zrelaksowanym psem o niskiej energii. Ale można go nauczyć kontrolowania energii w pewnym zakresie.
Większość właścicieli psów nie chce w to uwierzyć. Gdybym tylko stawiała dolara za każdym razem kiedy ktoś mówi "to wszystko dlatego, że tak zostały wychowane!.." Nie. Nie dlatego. To dlatego, że tak układa się DNA. Pies ze złym temperamentem zawsze będzie psem z ze złym temperamentem, bez względu na to jak wspaniałe jest jego środowisko. Pies z porządnym, stabilnym temperamentem zawsze będzie spokojnym, stabilnym psem, nawet w nieciekawym środowisku.
Dobre prowadzenie od szczeniaka, szkolenie i socjalizacja pomogą rozwinąć pożądane cechy psa, ale te cechy muszą tam być. Popęd do piłki jest dobrym przykładem, ponieważ jest fundamentem dla wielu rodzajów pracy. Niektóre psy nie są zainteresowane gonieniem za piłką. Jeśli pies lubi takie zabawy dobry trener może to rozbudować i podnieść do największego możliwego poziomu, ale popęd sam w sobie jest wrodzony. Nie da się "zainstalować" psu popędu.
Prawdziwi owczarkarze zawsze pragną hodować porządne pracujące psy. Zrozumienie temperamentu jest kluczowe dla rozwijania programu hodowlanego, umożliwiającego zachowanie zdolności do pracy zamiast dorzucania kolejnych petów do już i tak przeludnionego nimi świata.
1.1 Testy temperamentu
Potrzeba znalezienia dobrego pracującego psa często wiąże się z pytaniami o różne testy temperamentu. Zasadniczo wystandaryzowane testy maja pewna wartość, ale nie pokładajcie w nich zbyt dużych oczekiwań. Niektóre są naprawdę przerażające, jak test Volhardów (Volhard Puppy Temperament Test). To zła wiadomość nie tylko dlatego, że ten test kompletnie pomieszał różne elementu temperamentu, ale również dlatego, że test sam w sobie jest zbyt stresujący dla wielu szczeniąt.
Na przykład w teście na opanowanie, jeśli szczeniak zamiera w miejscu, jest to oceniane jako "niezależność". Raczej nie. Pies przejawia oznaki unikania. Niektóre pozycje testu są nieszkodliwe, takie jak test socjalnego przyciągania, w którym klękasz i przywołujesz szczeniaka do siebie. Ale inne, stworzone dla identyfikacji domniemanych dominantów, i przestępców są traumatyczne dla szczeniaka o mniejszej odwadze. Nie turlaj i nie wywracaj czyjegoś szczeniaka, proszę. W najlepszym razie taki test do niczego nie prowadzi w najgorszym naraża szczeniaki na niepotrzebny stres bez powodu.
Volhardowie stworzyli również "Puppy Aptitude Test" (test instynktów szczeniąt), który jest pewną poprawą. Test jest stworzony w celu określenia które szczenięta mają specjalny talent do obedience. Nie zdają sobie z tego sprawy, ale w rzeczywistości test sprawdza nieco popędu łupu. Testy Volhardów bardzo się przyjęły. Do dziś usłyszysz jak lokalni trenerzy diagnozują wszelką agresję jako "dominacyjną".
Znacznie bardziej przydatnym jest test P.A.W.S Working Dog Evaluation (ewaluacja psów użytkowych) Jony Decker, który sprawdza popęd. Nie ma doskonałego testu. Niektóre są bardziej koszmarne niż inne. Doświadczeni trenerzy psów pracujących w końcu wypracowują swój własny system ewaluacji szczeniąt i młodych psów. Najlepszym predyktorem temperamentu jest historia. Jacy są rodzice szczeniaka? Ich rodzice? Dziadkowie? Mając w pamięci, że temperament jest dziedziczny popatrz na przodków jako najlepsze źródło informacji.
Pamiętaj również, że szczeniaki nie są produkowane na taśmie produkcyjnej. To że pies jest owczarkiem niemieckim nie znaczy, że jest zdolny do pracy. Wciąż dzwonią do mnie właściciele, którzy nie rozumieją dlaczego ich psy nie są dobrymi stróżami, obrońcami, psami do obedience, itp. Pewną typową rozmowę telefoniczną przeprowadziłam z mężczyzną, który miał sześciomiesięcznego owczarka niemieckiego. Kupił szczeniaka specjalnie żeby trenować go w obronie osobistej (W USA można to robić, dwa stowarzyszenia organizują nawet zawody dla PPD - przyp. tłum.). Potrzebował pomocy ponieważ szczeniak boi się obcych. Kiedy tylko przychodzili goście, szczeniak uciekał i chował się.
Jeśli na spacerzy podchodzi do niego obca osoba, szczeniak tchórzy i chowa się za właścicielem. Ten mężczyzna szczerze wierzy, że jedyne czego mu potrzeba to odpowiedni trener. Zadałam kilka pytań i odkryłam, że szczeniak pochodził z AKC - linii show. AKC nie nakłada żadnych obowiązków, ani nie przyznaje żadnych tytułów użytkowych. Rodzice szczeniaka nigdy nie byli szkoleni w kierunku obrony. Podobnie jak jego dziadkowie. W rodowodzie tego szczeniaka nie było nic, co mogło by sugerować, że pies ma to co jest potrzebne w szkoleniu w kierunku obrony. Jednak pozbawiony skrupułów hodowca był więcej niż chętny przyjąć pieniądze od tego mężczyzny i powiedzieć, że z psa wyrośnie świetny pies obronny.
___________________________________________________
następna
część >>
